Lokale inbedding van aardwarmte projecten, de sleutel naar succes?
Aardwarmte. Een vorm van energie waar nog weinig mensen écht bekend mee zijn. In Nederland zijn er op dit moment al aardig wat installaties in gebruik die deze hernieuwbare vorm van energie gebruiken. Helaas gaat dat niet altijd zonder horten of stoten. En dat ligt meestal niet aan de technische kant van een project, maar juist aan de sociale kant en hoe goed een project is ingebed in de lokale context van een gebied.
Edo Volpi, eigenaar van Vapori di Birra, een geothermische bierbrouwerij in Toscane.
De omgeving speelt een actieve rol bij het versnellen of tegenhouden van de ontwikkeling van geothermie. Omdat aardwarmte nog een relatief nieuwe vorm van energie is, is er echter nog maar weinig onderzoek gedaan naar de sociale aspecten. Zonde, vonden we bij Polycentric. Dus hebben we het heft in eigen handen genomen: het afgelopen half jaar heb ik onderzocht hoe aardwarmteprojecten in het buitenland om zijn gegaan met de sociale aspecten en wat het resultaat daarvan was.
Eén van de belangrijkste resultaten uit het onderzoek is het belang van lokale inbedding. Op dit moment wordt de term sociale acceptatie nog veel gebruikt in het energiedomein. Hier wordt vooral de acceptatie van een aardwarmte project mee bedoeld, maar eigenlijk zouden we juist meer moeten kijken hoe deze projecten lokaal kunnen worden geïntegreerd in de omgeving van het project.
Maar wat bedoelen we met ‘inbedding’? Bij lokale inbedding wordt er gekeken naar de mate waarin organisaties verbonden en geworteld zijn in de lokale omgeving. Het gaat hier om het creëren van relaties en vertrouwen tussen lokale betrokkenen, zoals tussen inwoners en bedrijven, en het begrijpen van de waarden en normen die voor hen belangrijk zijn. Daarbij wordt gekeken naar hoe een project goed kan opgaan in de omgeving en hoe lokale kennis en hulpbronnen kan worden gebruikt. Op deze manier worden projecten meer respectvol voor de sociale identiteit van de lokale bevolking.
Wat hebben we geleerd van lokale inbedding?
Begrijp wat er speelt in de omgeving
Hoe kijken inwoners, politici, bedrijven en verenigingen naar hun omgeving? En wat betekent aardwarmte voor ze? Door de wereld vanuit de ogen van de locals te bekijken, leer je wat belangrijk voor ze is. Zien ze zichzelf bijvoorbeeld als een regio die bekend staat om innovatie of als een plek om van de natuur te genieten?
Een voorbeeld: in de noordelijke Elzas past geothermische energie goed bij de lokale belangen. In deze regio staat namelijk het milieubeleid en duurzame economische ontwikkeling centraal, en hier zijn ook de bewoners erg betrokken bij lokale klimaatplannen. Hierdoor zijn de aardwarmte projecten in deze regio goed in overeenstemming met lokale sociale identiteiten en staan bewoners achter de plannen.
Zorg naast de lasten ook voor de lusten
Niemand vindt het fijn om enkel de lasten te moeten dragen, maar niet te kunnen profiteren van de lusten. Er zijn heel wat manieren om locals te laten meegenieten van de ontstane warmte of energie. Zo krijgen zij niet de indruk alle risico’s te moeten dragen zonder zelf enig direct voordeel te hebben. In Toscane wordt naast basilicum, kaas en salami ook bier geproduceerd dankzij aardwarmte. Dit geothermische bier is ongeveer 20 keer duurzamer dan bier gemaakt van warmte van fossiele brandstoffen! Check hier het filmpje voor meer informatie.
Het is daarom belangrijk om te realiseren dat weerstand tegen aardwarmte vaak ligt aan hoe goed deze projecten met de lokale omgeving zijn verbonden. Aardwarmte projecten kunnen heel verschillend passen in een omgeving, maar op plekken waar de lokale link centraal staat is aardwarmte vaak een groot succes.
Benieuwd naar meer resultaten uit ons onderzoek? Houd dan zeker onze website en socials in de gaten, want binnenkort lanceren we een e-book waarin we je nog meer handige tips en weetjes geven!